Ik had de bijna lege fles olie omgekeerd op de opening van het motorblok gezet en pleegde een telefoontje. Gehaast pakte ik hierna de lege oliefles, deed de dop er op, gooide fles weg en de motorkap dicht. Toen ik zestig kilometer verder over de snelweg reed hoorde ik een vreemd geluid, zette de radio zachter, en wist opeens: Ik ben vergeten de dop op het motorblok terug te doen, door het rijden is de olie eruit geklotst en de motor loopt vast. De auto kon naar de sloop.
Een stomme fout? Ja, misschien. Een grote fout? Nee. Er bestaan nogal wat misverstanden over fouten. Fouten worden vaak op één lijn gesteld met gevolgen van fouten. Zo hebben mensen het vaak over ‘grote’ fouten. Grote fouten bestaan niet.
Stel u voor dat het thuis wat aan de warme kant is. U wilt de verwarming lager zetten, maar u draait de knop van de radiator per ongeluk open in plaats van dicht. Geen ‘grote’ fout, toch? De gevolgen zijn te overzien. En de fout is gemakkelijk te herstellen. En daar zit ‘m de kneep. Het draait hier om de gevolgen, niet om de fout zelf. Exact dezelfde fout werd in 1996 op de top van Mount Everest begaan. Klimmer John Krakauer is een van de eersten van ongeveer 30 klimmers die op 11 mei een poging wagen, die de top bereikt. Het laatste stuk voor de top is zo smal dat hij met afdalen moet wachten tot een grote groep klimmers omhoog is gekomen. Krakauer is zich ervan bewust dat de afdaling het gevaarlijkst is, en dat hij hiervoor zuurstof moet sparen. Om zijn voorraad niet te verspillen tijdens het wachten vraagt hij een collega klimmer zijn zuurstofregulator op de laagste stand te zetten. Net als in het voorbeeld met de verwarmingsknop, wordt de regulator op maximaal gezet. Kostbare zuurstof gaat verloren. De fout wordt pas ontdekt wanneer de fles leeg is.
Het de verkeerde kant opdraaien van een regulator heeft dus in het ene geval verwaarloosbare, en in het andere geval ernstige gevolgen. De fout is niet groot of klein, het ging om dezelfde fout. Het zijn de gevolgen van een fout die groot of klein kunnen zijn. Goed omgaan met fouten begint met het besef dat fouten en gevolgen bij elkaar horen, maar niet hetzelfde zijn. Fouten maken is menselijk. De gevolgen van fouten inperken is een kunst die onder de knie te krijgen is.